ေယရႈသြန္သင္ေသာ က်င့္၀တ္မ်ား ၂

သူတစ္ပါးဝတ္  (Duty to Men)

(က)  သူတစ္ပါးကုိ ခ်စ္ရမည္။ (Love all men)

( ၁ေယာ ၄း၁၆၊ မာကု ၁၂း၃၁၊ ေရာမ ၁၃း၈၊ ဂလာတိ ၅း၁၄၊ ၁ေကာ ၁၆း၁၄၊ ၁၃း၁၃)

             ဘုရားသခင္သည္ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ ျဖစ္ေတာ္မူ၏။ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ၌ တည္ေသာသူသည္ ဘုရားသခင္၌ တည္၏။ ဘုရားသခင္သည္လည္း ထုိသူ၌ တည္ေတာ္မူသည္။ ကုိယ္ႏွင့္စပ္ဆုိင္ေသာ သူကုိ ကုိယ္ႏွင့္အမွ် ခ်စ္ေလာ့ ဟူေသာ ဒုတိယပညတ္သည္ ပဌမပညတ္ႏွင့္ သေဘာတူ၏။ အခ်င္းခ်င္းခ်စ္ျခင္း ေမတၱာမွ တစ္ပါး အဘယ္အေၾကြးမွ် မရွိေစႏွင့္။ သူတစ္ပါးကုိ ခ်စ္ေသာသူသည္ အက်င့္ တရား၌ ျပည့္စုံၿပီ။ ကုိယ္ႏွင့္စပ္ဆုိင္ေသာသူကုိ ကုိယ္ႏွင့္အမွ် ခ်စ္ေလာ့ဟူေသာ ပညတ္တစ္ပါးကုိ က်င့္လွ်င္ ပညတ္တရား ရွိသမွ်ကုိ အၾကြင္းမဲ့ က်င့္ရာေရာက္သည္။ ခပ္သိမ္းေသာအမႈ တုိ႔ကုိ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ စိတ္ႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ရမည္။ ယခုတြင္ ယုံၾကည္ျခင္း၊ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္း၊ ခ်စ္ျခင္း ဤသုံးပါး တည္လ်က္ရွိ၏။ ဤ သုံးပါးတြင္ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာသည္ အျမတ္ဆုံးျဖစ္သည္။

(ခ)   တပည့္ေတာ္အခ်င္းခ်င္းတုိ႔ကုိ အထူးခ်စ္ရမည္။ (Love the brethren with peculiar affection)

(ေယာဟန္ ၁၃း၃၄-၃၅၊ ေရာမ ၁၂း၁၀၊ ၁ေပ ၃း၈၊ ၁း၂၂၊ ၄း၈၊ ၁ေယာ ၃း၁၆၊ ၃း၁၄)

          

            ေယရႈက သင္တုိ႔သည္ အခ်င္းခ်င္း တစ္ေယာက္ကုိတစ္ေယာက္ ခ်စ္ၾကေလာ့။ ငါသည္ သင္တုိ႔ကုိ ခ်စ္သည့္နည္းတူ အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ၾကေလာ့ဟု ပညတ္သစ္ကုိ ငါေပး၏။ သင္တုိ႔သည္ အခ်င္းခ်င္းခ်စ္ၾကလွ်င္ လူအေပါင္းတုိ႔သည္ ထုိေမတၱာကို ေထာက္၍ သင္တုိ႔သည္ငါ့တပည္ ျဖစ္သည္ကုိ သိၾကလိမ့္မည္ဟု မိန္႔ေတာ္မူ၏။ ညီအစ္ကုိ ခ်စ္ျခင္းအရာမွ ပကတိေပါက္ေဖာ္ကဲ့သုိ႔ တစ္ေယာက္ကုိတစ္ေယာက္ စုံမက္ျခင္း၊ စိတ္တစ္ညီတစ္ညြတ္တည္းရွိျခင္း၊ ညီအစ္ကုိခ်င္းကဲ့သုိ႔ ခ်စ္ျခင္း၊ သနားစုံမက္ျခင္း၊ စိတ္ႏွိမ့္ခ်ျခင္း ရွိရမည္။ ခ်စ္ေယာင္မေဆာင္ အမွန္ခ်စ္ျခင္းအလုိငွာ စိတ္ထဲမွာ သမၼာတရားကုိ နားေထာင္လ်က္ စင္ၾကယ္ေသာ စိတ္ႏွင့္ အခ်င္းခ်င္းခ်စ္ရမည္။ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာသည္ မ်ားစြာေသာအျပစ္တုိ႔ကုိ ဖုံးအုပ္တတ္၏။ ခရစ္ေတာ္ သည္ငါတုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ အသက္ေတာ္ကုိ စြန္႔ေတာ္မူေသာ ေမတၱာကုိသတိရလ်က္ ငါတုိ႔သည္လည္း ညီအစ္ကုိခ်င္းတုိ႔ အဖို႔အလုိ႔ငွာ အသက္ကုိစြန္႔ရမည္။ ငါတုိ႔သည္ ညီအစ္ကုိခ်င္းတုိ႔ကုိ ခ်စ္ေသာေၾကာင့္ ေသျခင္းမွအသက္ရွင္ျခင္းသုိ႔ ကူးေျပာင္းသည္ကုိ သိရၾကမည္။

(ဂ)   လူခပ္သိမ္းတုိ႔အား ေက်းဇူးျပဳရမည္။  (Do good to all)

(၂ေကာ ၈း၉၊ ၁တိ ၆း၁၈-၁၉၊ ေဟရွာယ ၁၃း၁၆၊ ဂလာတိ ၆း၁၀၊ ၁ေယာ ၃း၁၈)

               ခရစ္ေတာ္သည္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ ဆင္းရဲဒုကၡ ခံခဲ့သည္။ ထုိနည္းတူ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔သည္ လည္း သူတစ္ပါးအား ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊  ေကာင္းေသာ အက်င့္၌ ၾကြယ္၀ျပည့္စုံျခင္း၊ စြန္႔ၾကဲ ခ်င္ေသာ ေစတနာစိတ္ရွိျခင္း၊ အခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံျခင္း၊ မွန္ေသာအသက္ကုိ ၀င္စားလုိေသာငွာ ေနာင္ဘ၀၌ ေကာင္းေသာဘ႑ာကုိ မိမိတုိ႔အဖုိ႔ ဆည္းပူးျခင္းတုိ႔ကုိ ျပဳ ရမည္။ ထုိသုိ႔ ျပဳျခင္းကုိ ဘုရားသခင္ အားရႏွစ္သက္သည္။ ထုိေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔သည္ မိမိအိမ္သူအိမ္သား တစ္ပါး သူမ်ားအား ေက်းဇူးျပဳ ရမည္။ စကားေျပာကာမွ်ႏွင့္ မခ်စ္ဘဲ စိတ္ပါကုိယ္ေရာက္ ဧကန္အမွန္ခ်စ္ရမည္။

(ဃ)   စြန္႔ၾကဲေပးကမ္းျခင္းကုိ ျပဳ ရမည္။  (Be charitable to the poor)

(မႆ     ဲ ၄း၁၀၊ တမန္ ၂၀း၃၅၊ သုတၱံ ၁၁း၂၅၊ ၂ေကာ ၉း၇၊ ဆာလံ ၁၄း၁၊ သုတၱံ ၂၁း၁၃၊ မႆ     ဲ ၆း၂-၃)

                     သနားစုံမက္တတ္ေသာ သူတုိ႔သည္ သနားစုံမက္ျခင္းကုိ ခံရလိမ့္မည္။ အစြန္႔အႀကဲခံျခင္း အရာထက္ စြန္႔ႀကဲျခင္းအရာသည္ သာ၍ မဂၤလာရွိသည္။ စြန္႔ႀကဲတတ္ေသာ သူသည္ ၾကြယ္၀လိမ့္မည္။ လူတုိင္း ကုိယ့္အလုိအေလ်ာက္ လွဴရ၏။ ႏွေျမာေသာစိတ္ႏွင့္ မလွဴ ရ။ မလွဴ ဘဲမေနရဟု စိတ္အထင္ႏွင့္ မလွဴ ရ။ ေစတနာစိတ္ႏွင့္ လွဴ ေသာအလွဴ ကုိသာဘုရားသခင္ ႏွစ္သက္ေတာ္မူ၏။ ဆင္းရဲေသာ သူကုိ ေအာက္ေမ့ေသာသူသည္ မဂၤလာရွိ၏။ ခဲယဥ္းေသာကာလ၌ ထုိသူတုိ႔ကုိ ထာ၀ရဘုရား ကယ္ႏႈတ္ေတာ္ မူမည္။ ကဲ့ရဲ႕ေသာသူသည္ ေအာ္ဟစ္သံကုိ မၾကားလုိ၍ နားကုိပိတ္ေသာသူသည္ ကုိယ္တုိင္ေအာ္ဟစ္၍ အဘယ္သူမွ် မၾကားရ။ သင္သည္ အလွဴ ဒါနကုိ ေပးေသာအခါ အခ်ီးအမြမ္းကုိ ခံလုိ၍ မျပဳႏွင့္၊ အလွဴ ဒါနကုိေပးေၾကာင္း မထင္ရွားေစႏွင့္။ လက္ယာလက္ျပဳ သည့္အမႈကုိ လက္ဝဲလက္ မသိေစႏွင့္။ မထင္မရွားေသာအရာကို ျမင္ေတာ္မူေသာ သင္၏အဖသည္ အက်ိဳးကုိ ထင္ရွားစြာ ေပးေတာ္ မူလတၱံ႕။

(င)   ေဒါသစိတ္ကုိ ခ်ဳပ္တည္း၍ သူတစ္ပါးအျပစ္ကုိ သည္းခံလ်က္ ရန္သူတုိ႔ကုိ ရန္တုံ႔မမႈ၊ ေက်းဇူးျပဳ ရမည္။

      (Be slow to Anger- Patient kind to Enemies)

  (မႆ    ဲ  ၅း၅၊ တိတု ၃း၂၊ ဧဖက္ ၄း၂၆၊၂ရ၊ ေကာေလာသဲ ၃း၁၃၊ ဧဖက္ ၄း၃၂၊ ၁ေပ ၂း၂၃၊ လုကာ ၂၃း၃၄၊ ေရာမ ၁၂း၂၁၊ မႆ     ဲ ၅း၄၄-၄၅)

               စိတ္ႏွလုံး ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔ေသာသူတုိ႔သည္ မဂၤလာရွိ၏။ အေၾကာင္းမူကား ထုိသူတုိ႔သည္ ျပည္ေတာ္ကုိ အေမြခံၾက ရလတၱံ႕။ အဘယ္သူကုိမွ်  မကဲ့ရဲ႕။ ရန္ေတြ႕ျခင္းကုိ မျပဳ ။ ေျဖးညင္း ေသာ သေဘာရွိ၍ ခပ္သိမ္းေသာသူတုိ႔၌ အလြန္ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႕စြာ ျပဳ ရမည္။ အမ်က္ထြက္ ရာတြင္ အျပစ္မရွိေစႏွင့္။ အမ်က္မေျပဘဲ ေနမဝင္ေစႏွင့္။ မာရ္နတ္ကုိ အခြင့္မေပးၾကႏွင့္။ ခရစ္ေတာ္သည္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔၏ အျပစ္ကုိလႊတ္ဘိသကဲ့သုိ႔ အခ်င္းခ်င္း အျပစ္လႊတ္ၾကရမည္။ ခရစ္ေတာ္သည္ ကဲ့ရဲ႕ျခငး္ကုိ ခံရေသာအခါ ျပန္၍မကဲ့ရဲ႕။ အေသးခံရေသာအခါ ျခိမ္းေျခာက္ျခင္းကုိ မျပဳ ။ ထုိေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ အခ်င္းခ်င္း ရန္တုံ႕မမူ။ ျပန္၍မကဲ့ရဲ႕။ ေမတၱာပုိ႔ျခင္းကုိသာ ျပဳရမည္။ အဆုိးအားျဖင့္ အရႈံးမခံႏွင့္။ အေကာင္း အားျဖင့္ အဆုိးကုိ ႏုိင္ေလာ့။ အေၾကာင္းမူကား ေကာင္းကင္ဘုံ၌ ရွိေတာ္မူေသာ အဖသည္ ေကာင္းေသာ သူ၊ မေကာင္းေသာသူ တုိ႔အေပၚ၌ ကုိယ္ေတာ္၏ ေနကုိ ထြက္ေစေတာ္မူ၏။ ေျဖာင့္မတ္ေသာသူ၊ မေျဖာင့္ မတ္ေသာသူ တုိ႔အေပၚ၌ မုိးကုိ ရြာေစေတာ္မူ၏။

(စ)   ရန္သူကုိမေၾကာက္၊ ရဲရင့္ျခင္း သတိၱရွိရမည္။ (Be courageous-fearless of foes)

(၂တိ ၁း၇၊ ဖိ ၁း၂၇၊ ဆာလံ ၃၁း၂၄၊ ေဟရွာယ ၅၁း၇၊ ဆာ ၂၇း၁၊ ၁ေပ ၃း၁၄-၁၅)

              ဘုရားသခင္သည္ ေၾကာက္တတ္ေသာစိတ္သေဘာကုိ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔အား ေပးေတာ္မမူ။ ရန္သူ မ်ား ေၾကာင့္အလွ်င္း မေၾကာက္ရြံမတုန္လႈပ္ဘဲ အားယူ၍ ရဲရင့္ေသာ စိတ္ႏွလုံးရွိၾကရမည္။ လူတုိ႔သည္ အျပစ္တင္မည္ကုိ မစုိးရိမ္ၾကႏွင့္။ လူတုိ႔၏ ကဲ့ရဲ႕ျခင္းကုိ မေၾကာက္ၾကႏွင့္။ ထာ၀ရဘုရားသည္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔၏ အသက္ခုိလႈံရာျဖစ္သည္။ အကၽြႏု္ပ္တုိ႔သည္ အဘယ္ကုိမွ မေၾကာက္ရပါ။ သင္တုိ႔သည္ သူတုိ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ ျခင္းကုိ မေၾကာက္ မထိတ္လန္႔ႏွင့္။ စိတ္ႏွလုံးထဲ၌ ထာ၀ရအရွင္ ဘုရားသခင္ကုိ ရုိသျခင္း ရွိရမည္။ 

(ဆ)  သူ႔ဥစၥာကုိ လုိခ်င္တတ္မက္ေသာစိတ္ မရွိရ။ မတရားသျဖင့္ မယူရ။ (Cover not the property of other-take nothing unlawfully)

(ထြက္ေျမာက္ ၂၁း၁၇၊ ၂၀း၁၅၊ ေကာေလာသဲ ၆း၁၀၊ ေယရမိ ၂၂း၁၃၊ တရားေဟာ ၂၅း၁၅)

               ကုိယ္ႏွင့္စပ္ဆုိင္ေသာသူ၏ အိမ္၊ မယား၊ ကၽြန္ေယာကၤ်ား၊ မိန္းမ၊ ႏြား၊ ျမည္းမွစ၍ ဥစၥာတစ္စုံ တစ္ခုကုိမွ် တပ္မက္လုိခ်င္ေသာ စိတ္မရွိေစရပါ။ သူ႔ဥစၥာကုိ မခုိးႏွင့္။ ခိုးတတ္ေသာသူသည္ ေနာက္တစ္ဖန္ မခုိးဘဲေန၍ ဆင္းရဲေသာသူအား ေပးကမ္းေ၀ငွရန္ ရွိေစျခင္းငွာ မိမိလက္ႏွင့္ ေကာင္းေသာအလုပ္ကုိ လုပ္ေဆာင္ အားထုတ္ေစရမည္။ သူ႔ဥစၥာကုိ ခုိးေသာသူ၊ ေလာဘလြန္က်ဴ းေသာသူ၊ အႏုိင္အထက္ လုယူ ေသာသူတုိ႔သည္ ဘုရားသခင္၏ ႏို္င္ငံေတာ္ကုိ အေမြမခံရၾက။ မတရားေသာအမႈအားျဖင့္ မိမိအိမ္ ကုိလည္းေကာင္း၊ အဓမၼျပဳ၍ အထက္ခန္းတုိ႔ကုိ လည္းေကာင္း၊ ေဆာက္ေသာသူ၊ အိမ္နီးခ်င္းကုိ အခမေပးဘဲ ေစစား၍ အလုပ္လုပ္သည့္အတြက္ ဆုမခ်ေသာသူသည္ အမဂၤလာရွိ၏။ မွန္ကန္ေသာ အေလး၊ မွန္ကန္ခ်စ္စရာ တန္ဆာမ်ားကုိသာ သုံးရမည္။

(ဇ) သူတစ္ပါးတုိ႔၌ စစ္ေၾကာစီရင္ျခင္းကုိ မျပဳ ရ။ (Refrain from judging other)

(မႆ     ဲ ၇း၁၊ ၅၊ ေရာမ ၁၄း၄၊ ၄း၁၃၊ ၁ေကာ ၄း၅)

                သင္တုိ႔သည္ စစ္ေၾကာဆုံးျဖတ္ျခင္းႏွင့္ ကင္းလြတ္ရမည့္အေၾကာင္း သူတစ္ပါး၏ အမႈ၌ စစ္ေၾကာဆုံးျဖတ္ျခင္းကုိ မျပဳရပါ။ သူတစ္ပါးကုိ စစ္ေၾကာစီရင္တတ္ေသာ သူသည္ ကုိယ္အျပစ္ရွိေၾကာင္းကုိ စီရင္ဆုံးျဖတ္တတ္၏။ သူတစ္ပါးပုိင္ေသာ လူကုိ စစ္ေၾကာစီရင္ေသာသင္သည္ အဘယ္သူနည္း။ သူသည္မိမိသခင္ စီရင္ေသာအားျဖင့္သာ အျပစ္လႊတ္ျခင္း၊ အျပစ္ခံျခင္းသုိ႔ ေရာက္ရ၏။ ထုိေၾကာ့္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔သည္ ယခုမွစ၍ အခ်င္းခ်င္း မစစ္ေၾကာမစီရင္ဘဲ မေနၾကကုန္အံ့။ ညီအစ္ကုိခ်င္း ထိမိ၍ လဲစရာအခြင့္၊ စိတ္ပ်က္စရာအခြင့္ မရွိေစမည့္ အေၾကာင္းသာ၍ စီရင္ၾကကုန္အံ့။ ေမွာင္မုိက္၍ ဝွက္ထား ေသာ အရာတုိ႔ကို ပြင့္လင္းေစ၍ စိတ္ႏွလုံးအႀကံအစည္မ်ားကုိ ထင္ရွားေစတတ္လတၱံ႕ေသာ သခင္ဘုရားၾကြလာေတာ္မမူမီ တုိင္ေအာင္ အဘယ္အမႈကုိမွ် အဆုံးအျဖတ္ မစီရင္ဘဲ ေနရမည္။

(စ်)  သူ႔အသေရ ပ်က္ေအာင္ေျပာဆုိျခင္း၊ ကုန္းတုိက္ျခင္း၊ မမွန္ေသာ သက္ေသခံျခင္းကုိ မျပဳ ရ။

(Avoid defamation, peace-breaking and bearing false witness)

(ေယာ ၄း၁၁၊ ဧ ၄း၃၁၊ သု ၁၁း၁၃၊၁၆း၂၈၊ ၁၆း၂၂၊ ၆း၁၆၊၁၉၊ ထြက္ ၂၀း၁၆၊ ၂၀း၇၊ ယာကုပ္ ၃း၂-၂၀)

             အခ်င္းခ်င္း တစ္ေယာက္ကုိတစ္ေယာက္ ကဲ့ရဲ႕ျခင္း၊ သူ႔အသေရပ်က္ေအာင္ ေျပာဆုိျခင္း၊ သူ႔အက်ိဳးကုိ မနာလုိေသာ စိတ္တုိ႔ကုိ ပယ္ရွားရမည္။ လည္၍ စကားမ်ားစြာေျပာ တတ္ေသာသူသည္ လွ်ိဳ႕ဝွက္အပ္ေသာ အရာကုိ ေဖာ္ျပတတ္၏။ သစၥာေစာင့္ေသာ သူမူကား ဝွက္ထားတတ္၏။ ကုန္းတုိက္ေသာ သူမူကား မိတ္ေဆြတုိ႔ကုိ ကြဲျပားေစတတ္၏။ သူ၏စကားသည္ ၿမိန္ေသာခဲဖြယ္ကဲ့သုိ႔ ျဖစ္၍ ၀မ္းအတြင္းသုိ႔ ၀င္တတ္၏။ ထာ၀ရဘုရား စက္ဆုတ္ရြံရွာေတာ္မူေသာ အရာမွာ မုသားစကားကုိ ေျပာ၍ မမွန္ေသာသက္ေသခံျခင္း၊ အေပါင္းအေဖာ္ခ်င္း ရန္ေတြ႕ေစျခင္းငွာ ျပဳျခင္းတုိ႔ ျဖစ္သည္။ ထုိေၾကာင့္ ကုိယ္ႏွင့္စပ္ဆုိင္ေသာ သူတစ္ဖက္၌ မမွန္ေသာ သက္ေသကုိ မခံႏွင့္။ သင္၏ဘုရားသခင္ ထာဝရဘုရား၏ နာမေတာ္ကုိ မုသားႏွင့္ဆုိင္၍ မျမြက္ဆုိႏွင့္။ လွ်ာသည္ ငယ္ေသာအဂၤါျဖစ္ေသာ္လည္း အလြန္၀ါၾကြားတတ္၏။ ႏႈတ္တစ္ပါးတည္း အထဲက ေထာမနာ ခ်ီးမြမ္းျခင္းႏွင့္ က်ိန္ဆဲျခင္း ထြက္တတ္ပါသည္။ ထုိသုိ႔ မျဖစ္ေစရန္ သတိျပဳ ရမည္။

(ည)  က်ိန္ဆုိျခင္းကုိ မျပဳ ရ။  (Avoid swearing)     (မႆ     ဲ ၅း၃၃-၄၇)

                   မဟုတ္မမွန္ဘဲလ်က္ က်ိန္ဆုိျခင္းကုိ မျပဳရ။ ေကာင္းကင္ဘုံကုိ တုိင္တည္၍ မက်ိန္ရ။ ေျမႀကီးကုိ တုိင္တည္၍ မက်ိန္ရ။ ေယရုရွလင္ၿမိဳ႕ကုိ တုိင္တည္၍ မက်ိန္ရ။ ဆံျခည္တစ္ပင္ကုိမွ် ျဖဴေစျခင္း၊ မည္းေစျခင္းငွာ မတတ္ႏုိင္။ သင္၏ စကားမွာ ဟုတ္သည္ကုိ အဟုတ္၊ မဟုတ္သည္ကုိ မဟုတ္ျဖစ္ေစေလာ့။ ဤထက္ လြန္ေသာ စကားသည္ မေကာင္းေသာအရာႏွင့္ စပ္ဆုိင္သည္။ 

(ဋ)  မုသားစကားႏွင့္ အက်ိဳးမဲ့ေသာစကားကုိ မေျပာရ။  (Avoid false and idle words)

(သုတၱံ ၁၂း၂၂၊ ဗ်ာ ၂၁း၈၊ ယာ ၁း၂၆၊ ဧ ၄း၂၉၊ ၂တိ ၂း၁၆)

                 မုသားေျပာေသာ ႏႈတ္ခမ္းကုိ ထာ၀ရဘုရား စက္ဆုတ္ရြံရွာေတာ္မူသည္။ မုသားစကား ကုိ ေျပာေသာ သူအေပါင္းတုိ႔သည္ ဒုတိယေသျခင္း တည္းဟူေသာ ကန္႔ႏွင့္ ေလာင္ေသာမီးကန္ထဲ၌ မိမိတုိ႔အဖုိ႔ကုိ ရၾကလိမ့္မည္။ အၾကင္သူသည္ သီလေဆာက္တည္ဟန္ ျပဳေသာ္လည္း မိမိႏႈတ္ကုိ မခ်ဳပ္တည္း။ ထုိသူ၏ သီလသည္ အခ်ည္းႏွီးျဖစ္၏။ ညစ္ညဴ းေသာ စကားတစ္ခြန္းကုိမွ် သင္တုိ႔ႏႈတ္ထဲက မထြက္ရ။ ၾကားနာေသာသူ တည္ေဆာက္စရာဖုိ႔ ေကာင္းေသာစကားကုိသာ ေျပာရမည္။ တရားမဲ့ေသာ အခ်ည္းႏွီး စကားကုိ ေရွာင္ရမည္။ ထ ုိစကားသည္ မတရားေသာ အမႈကုိ ပြားမ်ားေစ တတ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

(ဌ)  ဆုိးသြမ္းေသာ သူတုိ႔ႏွင့္ မေပါင္းေဖာ္ရ။  (Avoid bad company)

(သု ၁း၁၀၊ ၁၅၊ ၁ေကာ ၁၅း၃၃၊ ထြက္ ၂၃း၂၊ ယာ ၄း၄၊ ဆာလံ ၁း၁၊၂)

                 လူဆုိးတုိ႔ေသြးေဆာင္လွ်င္ သူတုိ႔ႏွင့္ အတူမလုိက္ရ။ သူတုိ႔ သြားေသာလမ္းကုိ ေရွာင္ရမည္။ မေကာင္းေသာ သူတုိ႔ႏွင့္ ေပါင္းေဖာ္ျခင္းအားျဖင့္ ေကာင္းေသာအက်င့္ဓေလ့ ယုိယြင္းတတ္သည္။ လူမ်ားေနာက္သုိ႔ လုိက္၍ မေကာင္းမႈ မျပဳရ။ ေလာကီ မိတ္သဟာယသည္ ဘုရာသခင္ႏွင့္ ဆန္႔က်င့္ဘက္ ျဖစ္သည္။ ဆာလံဆရာက မတရားေသာသူတုိ႔၏ တုိက္တြန္းျခင္းသုိ႔ မလုိက္၊ လူဆုိးတု႔၏ လမ္းတြင္ မရပ္မေန၊ မထီမဲ့ျမင္ျပဳေသာသူတုိ႔၏ အစည္းအေဝး၌ မထုိင္၊ ထာဝရဘုရား၏ တရားေတာ္၌ ေမြ႕ေလ်ာ္၍ တရားေတာကုိ ေန႔ညဥ့္မျပတ္ ဆင္ျခင္ေအာက္ေမ့ေသာသူသည္ မဂၤလာရွိ၏ ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားပါသည္။

(ဍ)  လူ႔အသက္ကုိ မသတ္ရ။  (The Life of man not to be taken)    (ကမၻာ ၉း၆၊ ၁ေယာ ၃း၁၅)

                လူ၏အသက္ကုိ သတ္ေသာသူသည္ လူလက္ျဖင့္ အေသခံရမည္။ အေၾကာင္းမူကား ဘုရား သခင္သည္ မိမိပုံသ႑ာန္ႏွင့္ အညီ လူကုိဖန္ဆင္းထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ မိမိညီအစ္ကုိကုိ မုန္းေသာ သူမည္သည္ကား လူ႔အသက္ကုိ သတ္ေသာသူျဖစ္၏။ လူ႔အသက္ကုိ သတ္သောသူ တစ္စုံတစ္ေယာက္၌မွ် ထာဝရအသက္ မတည္ပါ။

(ပ)  သူ႔မယားကုိ ျပစ္မွားျခင္းမွ စ၍ မတရားေသာေမထုန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးတုိ႔ကုိ ေရွာင္ရမည္။ 

  (Adultery and all other illicit indulgences of lust to be avoided)

(မ ၅း၂၈၊ ေဟရွာ ၁၃း၄၊ ၁ေကာ ၆း၁၃၊ ၁ေကာ ၆း၁၈၊ သု ၅း၃-၅)

                 ကိေလသာစိတ္ႏွင့္ သူ႔မယားကုိ ၾကည့္ရႈျခင္းသည္ ထုိမိန္းမကုိ ျပစ္မွားျခင္းျဖစ္သည္။ အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္း အမႈႏွင့္ သစၥာသံဝါသအမႈသည္ အသေရရွိေစရမည္။ မတရားေသာ ေမထုန္ ကုိ ျပဳေသာသူ၊ သူ႔မယားကုိ ျပစ္မွားေသာသူကုိ ဘုရားသခင္စစ္ေၾကာ စီရင္လိမ့္မည္။ ကုိယ္ခႏၶာသည္ မတရားေသာ ေမထုန္ဖုိ႔ ျဖစ္သည္မဟုတ္။ သခင္ဘုရားဖုိ႔ျဖစ္၏။ သခင္ဘုရားသည္လည္း ကုိယ္ခႏၶာ အဖုိ႔ ျဖစ္ေတာ္မူသည္။ မတရားေသာ ေမထုန္ကုိ ၾကဥ္ေရွာင္ရမည္။ လူျပဳတတ္ေသာ အျခား ဒုစရုိက္ ရွိသမွ် တုိ႔သည္ ထုိျပင္၌ရွိ၏။ မတရားေသာေမထုန္ကုိ ျပဳေသာသူသည္ မိမိကုိယ္ကုိ ပင္ ျပစ္မွား၏။ ထုိအျပင္ သုတၱံဆရာက လူပ်ိဳတုိ႔ တပ္မက္ျခင္း ကိေလသာစိတ္ကုိ ၾကဥ္ေရွာင္ေလာ့။ အမ်ိဳးပ်က္ေသာ မိန္းမ၏ ႏႈတ္ခမ္းသည္ ပ်ားလပုိ႔ကဲ့သုိ႔ ယုိတတ္၏။ သူေျပာေသာစကား သည္ ဆီထက္ေခ်ာေသာ္လည္း အဆုံး၌ကား သူသည္ဘင္ခါးရြက္ကဲ့သုိ႔ ခါး၍ သန္လ်က္ထက္ သာ၍ ထက္၏။ သူ၏ေျခတုိ႔သည္ ေသျခင္းသုိ႔ ဆင္း၍ သူသြားရာလမ္းသည္ မရဏာႏုိင္ငံသုိ႔ ေရာက္တတ္၏ ဟု ဆုိထား ပါသည္။

                                                                        ခင္သႏၱာလြင္   ျပဳစုသည္။