ျမန္မာဓမၼသီခ်င္းမ်ား၏ရာဇ၀င္

                 ႏွစ္ျခင္းသာသနာ ျမန္မာျပည္သုိ႔ေရာက္လာခါစတြင္ ဓမၼသီခ်င္းမ်ားကုိ အသုံးမျပဳၾကေပ။ ဆရာ ယုဒသန္ဦးေဆာင္ေသာ သာသနာျပဳသူတု႔ိ၏ လက္ထဲတြင္ ျမန္မာဘာသာ ဓမၼသီခ်င္းမ်ားမရွိႏုိင္ သည့္အျပင္ ဆရာယုဒသန္သည္ ကုိယ္တုိင္ကလည္း သီခ်င္းကုိ အသံအေနအသံထားႏွင့္ သီဆုိသင္ၾကားေပးဖုိ႔ အားနည္းေနေသာေၾကာင့္ဟု ဆုိပါသည္။

               တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဆရာယုဒသန္သည္ အသံမတည့္၊ သီခ်င္းမဆုိတတ္ဟု ေျပာၾကပါသည္။ ျမန္မာ လူမ်ိဳးကလည္း ဘုရားရွိခုိးရာတြင္ သီခ်င္းမဆုိသင့္ ....... ဟု အယူသည္း အစြဲႀကီးက်န္ေနတာကုိလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။ ထုိအယူသည္းမႈသည္ ျမန္မာျပည္မွာသာမက အဂၤလန္မွာလည္း ရွိခဲ့ဖူးသျဖင့္ အဂၤလိပ္တုိ႔ သည္ ဆာလံသီခ်င္းကုိသာ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ သီဆုိခဲ့ၾကရသည္ဟု ဆုိပါသည္။

                ၁၈၆၉ခုႏွစ္ မွတ္တမ္းတစ္ေစာင္တြင္ ဆရာႀကီးေမဆင္ Rev. Francis Mason ေမာ္လၿမိဳ႕သုိ႔ ဆုိက္ေရာက္လာခါစ အခ်ိန္တြင္ ခရစ္ယာန္တပည့္ေတာ္မ်ား၊ ျမန္မာ၊ ကရင္တုိ႔သည္ ဓမၼသီခ်င္းမဆုိဘဲ ဘုရားရွိခုိးလွ်င္ အစတြင္ပင္ ........ “သုံးပါးေပါင္း တစ္ဆူတည္းျဖစ္ေတာ္မူ ေသာ ခမည္းေတာ္၊ သားေတာ္၊ သန္႔ရွင္းေသာ ၀ိညာဥ္ေတာ္ ဘုရားကုိ ရွိခုိးပါ၏”  ဟူ၍ ရြတ္ဆုိၾကသည္ဟု ဆုိသည္။ ဤအစီအစဥ္ကုိ ဆရာယုဒသန္က စီမံခဲ့ၿပီးေနာက္ တျဖည္းျဖည္းဓမၼသီခ်င္းဆုိေသာ အေလ့အက်င့္ကုိ တည္ေဆာက္ယူ ခဲ့ရသည္ဟု ဆုိပါသည္။

              ဓမၼသီခ်င္းကုိ သီဆုိျခင္းအမႈသည္ ဆရာကတၱားႏွင့္ ဆရာဟင္းေကာက္တုိ႔၏ မိသားစုမ်ား ေရာက္လာမွ ပုိ၍ဖြံ႔ၿဖိဳး လာသည္။ ထုိဆရာတုိ႔၏ ဇနီးသည္တုိ႔သည္ အလြန္သီခ်င္းဆုိတတ္၍ အသံလည္း ေကာင္းသည္။ ၀ါသနာပါ၍ သူတပါးကုိလည္း သင္ၾကားေပးဖုိ႔ ေစတနာရွိသည္။ သူတုိ႔၏ ႀကိဳးစားမႈျဖင့္ ျမန္မာဓမၼသီခ်င္း၏ ၾသဇာသည္ ယုံၾကည္သူမ်ားအေပၚလႊမ္းမုိး၍ သီခ်င္းအားျဖင့္ ဂုဏ္ေတာ္ခ်ီးမြမ္းဖုိ႔ရန္ အတြက္ ေပ်ာ္ေမြ႕ႏွစ္သက္လာၾကသည္။ 

               ျမန္မာဓမၼသီခ်င္းကုိ ဆရာယုဒသန္ကပင္ စ၍ ေရးဖြဲ႕ေလသည္။ သူေရးခဲ့ေသာဓမၼသီခ်င္းမ်ားမွာ

(၁)       ေရႊျပည္ေကာင္းကင္စံလုိခ်င္ေလ (၃၈၄)

(၂)      မိတ္ေဆြကၽြမ္း၀င္သခၤ်ိဳင္းတြင္း၀ယ္    (၃၆၈)

(၃)     ေကာင္းကင္ဘုံ၀ယ္ အဘဘုရား     (၁၈၇) တုိ႔ျဖစ္သည္။

             ဆရာႀကီးယုဒသန္ (Rev. Adoniram Judson, 1788- 1850) သည္ ျမန္မာျပည္ႏွစ္ျခင္း သာသနာ၏ ဆရာႀကီး ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ ျမန္မာသီခ်င္းကုိလည္း မိမိတတ္စြမ္းသမွ် စီမံပုံစံခ်ခဲ့သူျဖစ္သည္။ အမွန္တြင္သီခ်င္း အမ်ားအျပားကုိ ေရးခဲ့ေသာ္လည္း ေဖာ္ျပပါ (၃)ပုဒ္ သာလွ်င္ ဓမၼသီခ်င္းစာအုပ္၌ စာရင္း၀င္ေလသည္။ မွတ္တမ္းျပဳရမည္မွာ “ေရႊျပည္ေကာင္းကင္ စံလုိခ်င္ေလ” သည္ ပထမဦးဆုံးေသာ ျမန္မာဓမၼသီခ်င္း ျဖစ္ပါသည္။

             ဆရာယုဒသန္၏ဇနီးသည္ (ဒုတိယေျမာက္အိမ္ေထာင္) မမစာရာ Mrs. Sarah Boardman Judson သည္ ဆရာ့ကုိ ကူညီရင္း သီခ်င္း(၁၅)ပုဒ္ ေရးသားခဲ့သည္။ဆရာ၏ ေနာက္ဆုံးေသာဇနီးသည္ အယ္မလီယုဒသန္ Mrs. Emily C Judson သည္ ပင္ကုိယ္က အႏုပညာသမား ထင္ရွားေသာ ကဗ်ာဆရာမႀကီး ျဖစ္ေသာ္လည္း ျမန္မာသီခ်င္း တစ္ပုဒ္တည္းသာ ေရးခဲ့သည္ဟု ဆုိပါသည္။

            ျမန္မာဓမၼသီခ်င္း(၈၉) ပုဒ္ တိတိေရးခဲ့သူမွာ ..... ဆရာႀကီးစတီဗင္ Rev. E. A. Steven 1814- 1886 ျဖစ္ပါသည္။ ဆရာယုဒသန္၏ မၿပီးဆုံးေသးေသာ လုပ္ငန္းမ်ား ျဖစ္သည္။

(၁)   ျမန္မာ- အဂၤလိပ္ အဘိဓာန္ ပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ရန္

(၂)   လစဥ္ ျမန္မာ့တမန္မဂၢဇင္း ပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ရန္

(၃)   သာသနာသမုိင္း စာအုပ္ျပဳစုေရး

(၄)  သမၼာက်မ္းစာ အဘိဓာန္ ျပဳစုပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ေရး

(၅)   သမၼာက်မ္းစာ အနက္ဖြင့္က်မ္းမ်ား ေရးသားပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ေရး .....  စသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကုိ လုပ္ကုိင္ရင္း .... ဆရာယုဒသန္၏ စီမံခ်က္ “ျမန္မာဓမၼသီခ်င္း” မ်ားကုိ ဆက္လက္ဘာသာျပန္ဆုိ ခဲ့ေသာသူ ျဖစ္ပါသည္။ ၁၈၃၇ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာျပည္သုိ႔ေရာက္လာကာ ၄၉ႏွစ္ အမႈေတာ္ေဆာင္ ခဲ့ပါသည္။ ဤဆရာ၏ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ားကုိ ေရတြက္ၾကည့္ေသာအခါ ေႏွာင္းလူဓမၼဆရာမ်ား အံံ့အားသင့္ရပါသည္။

               အလုပ္မ်ားေသာေၾကာင့္ ဆရာသည္ သူ၏သားကုိ ျပည္ၿမိဳ႕တြင္ ၁၈၃၈ခု၊ ဒီဇင္ဘာလ ၁၇ ရက္ တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ပါသည္။ ဆရာ၏သား စတီဗင္သည္ ဆရာ့ေျခရာကုိနင္းလ်က္ ျမန္မာဓမၼသီခ်င္း ၅၈ပုဒ္ကုိ ေရးသားခဲ့ရာ ....... ျမန္မာဓမၼသီခ်င္းစာအုပ္၌ ၃၄ပုဒ္ စာရင္း၀င္ေလသည္။ သာသနာျပဳဆရာႀကီး ဟက္စ္၀ဲလ္ Rev. J. M. Haswell ၏သား Rev. James. R. Heswell 1836- 1877 သည္ က်ိဳကၡမီ၌ ေမြးဖြားသည္။ သူသည္လည္း ျမန္မာဓမၼသီခ်င္း အမ်ားအျပားကုိ ေရးသားခဲ့သည္ဟု အဆုိရွိေလသည္။

           “အင္း၀” ဆုိေသာ နာမည္၀ွက္ (ကေလာင္အမည္) ျဖင့္ ေရးသားေသာ သီခ်င္းမ်ား ရွိေသးသည္။ ဆရာကင္းကိတ္၊ ဆရာစတိလ္စံႏွင့္ ဇနီး၊ ဆရာစုိင္မြန္ႏွင့္ ဇနီးတုိ႔သည္ ၁၈၃၆-၃၇ ခုႏွစ္က အင္း၀ၿမိဳ႕တြင္ ေနထုိင္လ်က္ ေရးေသာသီခ်င္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ သူတုိ႔ေနခဲ့ေသာ ေနရာကုိ အမွတ္ရအံ့ေသာငွာ “အင္း၀” ဟု အမည္ေပးထားျခင္း ျဖစ္ေလသည္။ “အင္း၀” အမည္ျဖင့္ သီခ်င္း အပုဒ္ ၃၀ ခန္႔ရွိေသာ္လည္း ဓမၼသီခ်င္း စာအုပ္တြင္ ၃ပုဒ္သာ စာရင္း၀င္ေလသည္။

           ျပင္သစ္ႏြယ္ ယူေရးရွန္လူမ်ိဳး ဘင္ဂ်မင္ Bemjamin Le Geosis က သီခ်င္း ၃ပုဒ္ ေရးသားခဲ့ဖူး ပါသည္။ မြန္တုိင္းရင္းသား ပဲခူးဇာတိျဖစ္သူ ဦးေအာင္မင္း ၁၈၀၃- ၁၈၇၈ သည္ မမ၀ိဒ္ Mrs Wade ၏ တရားေဟာခ်က္ေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲခဲ့ၿပီးေနာက္ ဓမၼသီခ်င္း ၁၄ပုဒ္ ေရးသားခဲ့ပါသည္။ ဆရာဘေရာင္း Rev. N. Brown သည္ ျမန္မာျပည္သုိ႔ ထြက္လာခဲ့ၿပီး၊ ေမာ္လၿမိဳင္တြင္ အေနၾကာသြားသည့္ အခုိက္ ျမန္မာဓမၼသီခ်င္းကုိ ေရးသားခဲ့ပါသည္။ ဆရာအဂၤလာ Rev. Lovell Ingalli သည္လည္း သီခ်င္းအနည္း အပါးကုိ ေရးသားခဲ့ဟန္ ရွိပါသည္။

            ျမန္မာဓမၼသီခ်င္းမ်ားကုိ ေရးသားရာတြင္ နာမည္ေက်ာ္သူ ေတးျပဳစာဆုိကေတာ့ .... ဆရာ အေဆာင္း၊ ၁၈၆၃၊ ဇူလုိင္လ ၁၂ရက္တြင္ ဖြားျမင္သူျဖစ္သည္။ ခရစ္ယာန္ကနဦး ယုံၾကည္သူ ဦးကူး(ေခၚ) အ၀မ္း၏သား ေမာ္လၿမိဳင္ဇာတိ ျဖစ္လ်က္ ဓမၼသီခ်င္း ၂၁၃ပုဒ္ကုိ ဘာသာျပန္ဆုိခဲ့သူ ျဖစ္ပါသည္။ ဤဆရာ၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္ တန္း၀င္၊ စံမွီ ခြန္အားျဖည့္ေသာ ဓမၼသီခ်င္း အမ်ားအျပားကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ရရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

              ဆရာအေဆာင္း၏ အစ္ကုိရင္း ဆရာအစယူး ၁၈၆၁ခု ေမလ ၂၁ရက္ ဖြားျမင္သူသည္လည္း ဓမၼသီခ်င္း ၅ပုဒ္ကုိ ေရးသားခဲ့ပါသည္။ ကိတ္အက္ဗင္ Miss Kate F. Evans ကလည္း သီခ်င္းမ်ားကုိ ေရးခဲ့ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဓမၼသီခ်င္းစာအုပ္၌ စာရင္းမ၀င္၊ ဧ၀ံေဂလိသီခ်င္းအျဖစ္ ျမန္မာ့တမန္ စာေစာင္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။

           ဆရာႀကီးဟက္စ္၀ဲလ္ Rev. J. M. Haswell 1810- 1876 သည္ ျမန္မာဓမၼသီခ်င္း ၁၃ပုဒ္ ကုိလည္းေကာင္း၊ ဆရာစတီလ္စံ Rev. Lyman Stilson 1805- 1851 သည္ ျမန္မာဓမၼသီခ်င္း ၁၀ပုဒ္ ကုိလည္းေကာင္း၊ ဆရာမ ကယ္ရုိလင္းဆုိင္မြန္ Mrs. Caroline J. Simon 1811-1834 သည္ ျမန္မာ ဓမၼသီခ်င္း အခ်ိဳ႕ (အလြန္ေကာင္းေသာသီခ်င္းမ်ား အနည္းငယ္) ကုိလည္းေကာင္း၊ ဆရာ၀ိဒ္ Rev. J. Wade 1789- 1878 သည္ ျမန္မာဓမၼသီခ်င္း ၁၁ပုဒ္ကုိလည္းေကာင္း အသီးသီး ေရးသားခဲ့ၾကပါသည္။

           ဆရာကေရာလည္း A.R.R Crawley 1831- 1876 ႏွင့္ဇနီး Mrs. Laura Crawley တုိ႔ကလည္း ဓမၼသီခ်င္း အနည္းအပါးကုိ ျပဳစုခဲ့ေလသည္။ သူတုိ႔ကဲ့သုိ႔ပင္ ျမန္မာသီခ်င္းပုဒ္ေရ အနည္းအပါးကုိ ေရးသား ခဲ့ၾကေသာ သူမ်ားျဖစ္ေသာ ......

(၁)   မမေဗလီ   Mrs. Rosa Adams Balley   1843- 1879

(၂)   ဆရာဘဲနက္   Rev. Gephas Bennett    1804- 1885

(၃)   မမစတိဗင္   Mrs. Harriet C Steuem   1841

(၄)   ေလာင္းစေဒး   Mrs. A. W. Lomsdale

(၅)   မမမုိးဇက္ေတလာ   Mrs. Moses Taylor    1853- 1877

(၆)   ဆရာေမဆင္   Rev. Francis Manson   ကရင္က်မ္းစာကုိ ဘာသာျပန္သူ ၁၈၇၄ခု မတ္လ (၃)ရက္ တြင္ကြယ္လြန္သူ

(၇)   မမဖိနည္   Miss. H. Phinney    သီခ်င္း (၆)ပုဒ္ ေရးခဲ့သူ

(၈)   ဆရာအယ္လင္   Mr. T. Allen

(၉)   ဆရာမကၠတစ္   Mr.  S.M. Mackertireh 

(၁၀)   ဆရာအဲဗလက္   Rev. F. H. Eveleth;   1834 ေမြးဖြားသူ၊ ၁၉၀၆ခုႏွစ္တြင္ ခရစ္ယာန္သီၾသလုိဂ်ီ က်မ္းကုိ ျမန္မဘာသာျပန္ခဲ့၊ သီခ်င္း ၂ပုဒ္ ေရးခဲ့သူ

(၁၁)   ဆရာေသာမ   Rev. W.F. Thomas

(၁၂)   ေဒၚေစာၿမိဳင္၊ေဒၚကင္းေမ၊ ေဒၚေအးတင္၊ ေဒၚႏု၊ မမတီလ္ႏွင့္ မမေဘာ့နီ   (၁၉၃၁  မုိးကုတ္ၿမိဳ႕ ေႏြရာသီ အပန္းေျဖစခန္းမွ .......)

(၁၃)   ဆရာႀကီးဦးဘဟန္ႏွင့္ ဆရာမႀကီးေဒၚေအးျမင့္(သုံးဆယ္)

(၁၄)   ပါေမာကၡ ဦးခင္ေမာင္ဒင္   (သီခ်င္းနံပါတ္  ၁၃၆/က)

(၁၅)   ဆရာႀကီးဦးခ်စ္ညီ  (သီခ်င္းနံပါတ္ ၃၁၇/က)

(၁၆)   ဆရာမႀကီး ေဒၚႏွစ္   (သီခ်င္းနံပါတ္ ၃၀)

(၁၇)   ဆရာႀကီးဦးေမာင္ဦး (ေရႊဦး)က သီခ်င္း ၁၀ပုဒ္ကုိ လည္းေကာင္း၊ အသီးသီးျပဳစု ေရးဖြဲ႕စုရုံး ခဲ့ၾကသျဖင့္ ယခုအခါ စုံလင္ေသာ ဓမၼသီခ်င္းပုဒ္ေရ ေလးရာအထက္ရွိသည့္ ဓမၼသီခ်င္းစာအုပ္ကုိ ကၽြႏၤုပ္တုိ႔ ရရွိခဲ့ပါသည္။ အကယ္စင္စစ္ ယခုေလာက္မျပည္စုံ ေသာ္လည္း ပထမဦးဆုံး အသုံးျပဳခဲ့ေသာ ဓမၼသီခ်င္း စာအုပ္ကုိ ၁၈၃၆ခုႏွစ္တြင္ ဦးစြာပုံႏွိပ္ခဲ့ေၾကာင္း မွတ္သားရန္ရွိသည္။

               ျမန္မာဓမၼသီခ်င္းမ်ားစာအုပ္ မျဖစ္မီက ........   ေမာ္လၿမိဳင္ဓမၼသိတင္းစာႏွင့္..... ျမန္မာ့တမန္ စာေစာင္တြင္ စတင္ေဖာ္ျပပုံႏွိပ္ႏုိင္ ခဲ့ေၾကာင္းလည္း မွတ္တမ္းမ်ား၌ ေတြ႔ရပါသည္။ ၁၈၃၆ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ဓမၼသီခ်င္းစာအုပ္အျပင္ ဧ၀ံေဂလိဓမၼသီခ်င္းစာအုပ္ ယခုကာလတြင္ .... သံၿပိဳင္သီခ်င္း၊ ေခတ္ေပၚသီဓမၼေတး မ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ႏုိင္ပါသည္...... လည္း ထြက္၍ ထုိစာအုပ္တြင္မူ ဆရာဆန္ကီႏွင့္ ဆရာအေဆာင္းတုိ႔၏ သီခ်င္းအမ်ားစုသာ ပါ၀င္ေလသည္။ ဆရာဆန္ကီမွာမူ သီခ်င္းေရးဆရာမဟုတ္ဘဲ အဂၤလိပ္သီခ်င္း Gospel Songs မ်ားကုိ စုေဆာင္းသူျဖစ္၍ သူစုေဆာင္းသမွ်ကုိ ဆရာအေဆာင္းက ၀ါသနာႀကီးစြာ ေစတနာထက္သန္စြာျဖင့္ ဒုိင္ခံဘာသာျပန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

            ျမန္မာဓမၼသီခ်င္းႏွင့္ဆက္ႏြယ္၍ တုိင္းရင္းသား ကရင္အမ်ိဳးသားတုိ႔၏ သီခ်င္းစာအုပ္ကုိမူ သူတုိ႔က မမ၀ိတူဟု ျမတ္ႏုိးစြာေခၚေသာ Mrs. Calista Vinton 1808- 1864 ကတစ္ဦးတည္း ၂၁၆ပုဒ္ဘာသာျပန္ ခဲ့ပါသည္။ သူ၏သား Rev. J.B. Vinton 1840- 1887 ကလည္း တစ္ဦးတည္းအပုဒ္ ၆၀၊ ဆရာစမစ္ Rev. D.A.W. Smith 1840 ၌ ေမြးဖြား၍ ကရင္က်မ္းစာေက်ာင္းအုပ္ လုပ္ခဲ့သူက တစ္ဦးတည္း ၄၁ပုဒ္၊ ဆရာ ကေရာ့စ္ Rev. E.B.Cross က၉ပုဒ္၊ မမဟယ္ရစ္က ၄ပုဒ္၊ မမေနာရစ္က ၂ပုဒ္ႏွင့္ တုိင္းရင္းသားျဖစ္ေသာ ေရွ႕ေနဦးလူနီက ၁၆ပုဒ္ ကုိေရးသားခဲ့ၾကပါသည္။

            ဆရာေစာကြာလာသည္ ကုိသာျဖဴ(ပထမဦးအသီး၊ ကရင္လူမ်ိဳး) ၏ေဒသနာျဖင့္ ေျပာင္းလဲသူ ျဖစ္ကာ သီခ်င္း ၉ပုဒ္ကုိလည္းေကာင္း ေရးၿပီး၊ ေစာအဲေဖာ(ၿမိတ္ၿမိဳ႕တြင္ေနသူ) ကသီခ်င္း ၂ပုဒ္၊ ေစာပါလာ (ေမာ္လၿမိဳင္မွ ဧ၀ံေဂလိဆရာ) ကသီခ်င္းတစ္ပုဒ္၊ ေစာဆသူ(ခ်က္တမ္း)က တစ္ပုဒ္ကုိ ေရးသည္။ ေစာအဲေဖာ၊ ေစာပါလာ၊ ေစာဆသူတုိ႔၏ သီခ်င္းမ်ားမွာ ဘာသာျပန္မဟုတ္၊ ကရင္သံစဥ္ ကရင္လကၤာ မ်ားျဖင့္ ေရးသားျခင္းျဖစ္သည္။ ေရႊက်င္သား ကာခ်ားကလည္း သီခ်င္းတပုဒ္ေရးခဲ့သည္ဟူ၏။

            ဤကဲ့သုိ႔ သာသနာျပဳသူမ်ား ယုံၾကည္သူမ်ား ၀ုိင္း၀န္၍ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ ႏွစ္ရာနီးပါးက ျပဳစုထုဆစ္ လုိက္ေသာ ဂီတမ်ား၏ျမစ္ဖ်ားကုိ ယခုအခါ တစ္ပုဒ္ခ်င္းစီ တတ္ႏုိင္သမွ် ေလ့လာၾကရေအာင္

                                                              ဆရာဆုိး